Các bài tập phục hồi chức năng sau tai biến hiệu quả tại nhà

Hiện nay, bệnh đột quỵ hay bị tai biến mạch máu não là một trong những căn bệnh đặc biệt nguy hiểm và thường để lại nhiều hậu quả khôn lường cho người bệnh. Vậy người sau khi bị tai biến có thể hồi phục sức khỏe như ban đầu được không? Những bài tập nào sẽ giúp họ hồi phục nhanh chóng? Hãy cùng Nam Việt Sport tìm hiểu ngay bài viết dưới đây để biết thêm thông tin chi tiết.

I. Khả năng phục hồi chức năng sau tai biến như thế nào?

Thực ra, nếu bệnh nhân còn trẻ và bị với mức độ nhẹ, chỉ bị yếu liệt một nửa cơ thể thì có khả năng phục hồi cao. Tuy nhiên nếu bệnh tình đã nặng, người bệnh bị vỡ mạch máu não cộng với việc tuổi cao sức yếu thì khả năng sống sót rất thấp, đồng thời khả năng hồi phục cũng chỉ rơi vào khoảng 90-95% mà thôi. 

Trong thực tế, một số yếu tố có thể ảnh hưởng và tác động đến sự phục hồi chức năng của người bệnh bị tai biến chính là:

• Tuổi tác: Người trẻ tuổi sẽ có cơ hội hồi phục cao hơn người già
• Tình trạng sức khỏe của người bệnh và mức độ bệnh tật: Nếu bệnh nhân có một thân hình cường tráng, khỏe mạnh và bệnh nhẹ thì sẽ có khả năng khỏi bệnh sẽ cao hơn
• Yếu tố tâm lý: Đây là yếu tố vô cùng quan trọng vì nhiều người thường có xu hướng chán nản, buồn, lo âu khi bị bệnh… Chính vì vậy, để phục hồi nhanh chóng thì họ cần có sự giúp đỡ, hỗ trợ của gia đình và người thân đồng thời bản thân người bệnh cũng cần phải suy nghĩ tích cực, có tinh thần lạc quan để quyết tâm, kiên trì đẩy lùi bệnh tật

II. Cách phục hồi chức năng sau tai biến tại nhà hiệu quả

1. Tư thế nằm và lăn

Ban đầu, người nhà có thể giúp bệnh nhân thay đổi tư thế nằm hoặc lăn trở bằng cách đặt tay không bị liệt vào tay liệt, sau đó gập gối và háng bên bị liệt lại, rồi sử dụng tay lành kéo tay liệt sang phía đó và đẩy hông của họ xoay về phía bên lành. Ngoài ra, người nhà cũng có thể hỗ trợ bệnh nhân lăn sang bên liệt nhờ sử dụng việc nâng chân, tay lành lên, sau đó đưa về phía bị liệt rồi xoay thân mình sang đó là được.

2. Hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày

Hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày được xem là một bài tập vật lý trị liệu cho người bị tai biến dễ thực hiện nhất và phổ biến được nhiều người áp dụng. Người nhà có thể hỗ trợ cho bệnh nhân biết tự chăm sóc sức khỏe, vệ sinh cá nhân như thay quần áo, đánh răng, tắm rửa, ăn uống, chải tóc… nhưng lưu ý phải di chuyển khéo léo, nhẹ nhàng.

3. Tập đứng và thăng bằng

Đa số những bệnh nhân sau khi bị tai biến đều mong muốn mình có thể nhanh chóng tự đứng lên và bước đi bình thường. Do vậy, người nhà cần giúp đỡ họ nhiệt tình thực hiện bài tập này. 

Đầu tiên, người bệnh nên tập duỗi, gấp các bộ phận như khớp gối, khớp háng bên bị liệt rồi từ từ ngồi và đứng dậy. Nếu muốn sớm đứng thăng bằng được thì bệnh nhân cần phải đứng thẳng người trước, chia đều trọng lượng cơ thể vào 2 chân rồi quay đầu lần lượt nhìn ra phía 2 bên vai. Bắt đầu thực hiện các động tác như nhẹ nhàng nghiêng người, đưa hai cánh tay sang phải, sang trái, xuống dưới hoặc hướng lên trần nhà… Khi đã đứng vững thì người bệnh có thể tập đi bộ thường xuyên, ít nhất 15 phút mỗi ngày.

4. Tập đi bộ

Trong khoảng thời gian đầu tiên tự tập đi thì bệnh nhân sẽ cần người nhà hỗ trợ, giúp đỡ hoặc tập đi với nạng. Nhưng nếu kiên trì và chịu khó tập luyện thì bệnh nhân sẽ dần dần đi lại được. Đây cũng được coi là một trong những cách điều trị tai biến mạch máu não cực kỳ hiệu quả được nhiều người sử dụng.

5. Các bài tập giúp người bệnh tự vận động

• Đưa hai tay lên phía đầu: Để các ngón tay bên lành đan xen vào ngón tay bị liệt, sau đó đưa hai tay cùng duỗi thẳng về phía đầu, tiếp theo cố gắng đặt khuỷu tay ngang tai và hạ về vị trí ban đầu. Người bệnh có thể luyện tập 10-15 lần mỗi ngày để có hiệu quả tốt nhất
• Nâng mông lên khỏi mặt giường: Để bệnh nhân ở tư thế nằm ngửa rồi đặt hai tay dọc theo thân người, hai chân đặt sát nhau, gấp lại, cố gắng nâng hông càng cao, càng lâu càng tốt. Thực hiện khoảng 10-12 lần/ngày

6. Tập phục hồi các cơ bên liệt

• Tập tay: Cách đơn giản nhất là thực hiện các động tác duỗi hoặc gấp đi gấp lại cánh tay bên bị liệt như: bật hoặc tắt công tắc điện, mở hoặc đóng nắp, kéo ngăn tủ,…
• Tập chân: Thực hiện động tác bắt chéo chân từ bên lành sang bên bị liệt rồi giữ tư thế này trong khoảng từ 5-10 phút hoặc đến khi bộ phận chân liệt không còn run, giật thì dừng lại
• Tập cổ: Đỡ người bệnh từ từ ngồi dậy nhẹ nhàng rồi tập ngoái cổ về phía 2 bên vai, phía sau lưng hoặc cúi đầu xuống, ngẩng lên…

7. Tập nói

Thực tế, có khoảng 20% bệnh nhân bị tai biến sẽ không có khả năng nói lại được vì thế người nhà hãy hỗ trợ, khuyến khích họ tập nói lại bằng những cách đơn giản như đọc bảng chữ cái, đếm các con số… sau đó tăng dần độ khó lên như mô tả đồ vật xung quanh, tập đọc đoạn văn ngắn, đọc báo,…

III. Những điều cần nhớ khi phục hồi chức năng sau tai biến

1. Loại bỏ nguy cơ gây tai biến

Đầu tiên, nếu bạn cảm thấy sức khỏe của mình không ổn, có nguy cơ mắc một số bệnh là tiền thân của tai biến như: huyết áp, tim mạch, đái tháo đường, rối loạn nhịp tim… thì phải đi đến bệnh viện thăm khám kịp thời để được điều trị nếu phát hiện bệnh. 

2. Việc phục hồi chức năng cần kiên trì và thường xuyên

Quá trình phục hồi sức khỏe sau tai biến là một hành trình vô cùng gian nan và vất vả. Do đó, người bệnh cần kiên trì, chịu khó tập luyện và sự quyết tâm cao độ. Bên cạnh đó, họ cũng cần có sự hỗ trợ, động viên của người nhà để khả năng phục hồi cao hơn.

3. Vị trí đặt giường bệnh

Để bệnh nhân nhanh chóng hồi phục thì người nhà nên kê giường bệnh ở nơi thoáng mát, sạch sẽ và tiện cho việc chăm sóc. Bạn có thể sử dụng giường tre hoặc  đệm hơi, đệm nước để đề phòng bệnh lở loét ở da.

4. Quan sát bệnh nhân luyện tập

Khi bệnh nhân vận động, luyện tập người nhà cần theo dõi sát sao để động viên, hỗ trợ họ khi cần thiết. Tuy nhiên, người nhà vẫn nên để cho bệnh nhân tự giác, chủ động tập luyện nhiều hơn, khi nào thực sự cần thiết mới giúp đỡ và hỗ trợ.

5. Chú ý đến chế độ dinh dưỡng

Đây là vấn đề vô cùng quan trọng để giúp người bệnh phục hồi chức năng sau tai biến. Họ phải luôn được đảm bảo đầy đủ thực đơn, chế độ dinh dưỡng khoa học. Thức ăn của bệnh nhân cần được chế biến mềm, nhừ để dễ hấp thu và tiêu hóa tốt hơn. 

Người nhà nên chọn mua nguồn thực phẩm xanh sạch an toàn để bổ sung năng lượng và các dưỡng chất thiết yếu cho bệnh nhân. Tuyệt đối không sử dụng đồ ăn  và thức uống lên men, chiên rán, nhiều dầu mỡ hoặc các chất kích thích, thức uống có cồn, gas…

Trên đây là tất cả thông tin về các bài tập phục hồi chức năng sau tai biến mà Nam Việt Sport muốn chia sẻ đến quý bạn đọc. Hy vọng rằng mọi người sẽ có thêm được nhiều kiến thức bổ ích để giúp bệnh nhân phục hồi chức năng sau tai biến một cách nhanh chóng, hiệu quả và an toàn nhất.

Gia Huy

Đã có nhiều kinh nghiệm trong ngành PT. Chuyên hướng dẫn mọi người tập luyện, tư vấn chế độ dinh dưỡng để luôn có vóc dáng cân đối và săn chắc

Đánh giá bài viết

Đánh giá