Tennis là một trong những bộ môn thể thao được khá nhiều người yêu thích bởi sự đa dạng, mới mẻ trong hình thức lẫn cách chơi. Vậy luật chơi Tennis được quy định như thế nào đối với cả đánh đơn và đánh đôi? Luật tính điểm trong thi đấu Tennis như thế nào? Cùng Nam Việt Sport tìm hiểu về bộ môn thể thao này qua bài viết dưới đây.
I. Giới thiệu về bộ môn Tennis
Tennis hay còn gọi là quần vợt, là một trong những bộ môn thể thao đòi hỏi phải vận động nhiều. Vận động viên phải dùng vợt đánh kết hợp với quả banh tròn và 1 cái lưới dài được căng ngang chia sân làm hai phần bằng nhau. Người chơi sẽ dùng vợt, đánh banh ở cả 2 mặt lưới vợt và đánh banh sao cho vừa đủ để qua lưới bên kia của đối phương.
Tennis là một bộ môn thể thao thu hút được khá nhiều người bởi sự mới mẻ trong cách chơi. Tennis có thể chơi đơn dành cho 1 người thi đấu với 1 người hoặc chơi đôi 2 người đấu với 2 người. Hiện nay, bên cạnh những sân tennis trên cỏ thì cũng có nhiều loại sân chơi tennis mới như sân cứng, đất sét và sân trải thảm.
Bộ môn này được bắt nguồn từ Pháp vào thế kỷ 12. Sau một thời gian, tennis mới chính thức phổ biến rộng rãi ở Anh từ thế kỷ 19 và xuất hiện rộng rãi trên khắp thế giới. Đây là một trong những bộ môn thể thao bóng lớn nhất trên thế giới.
II. Luật thi đấu Tennis cơ bản
Điều 1: Sân thi đấu tennis
Sân tennis có hình chữ nhật và được quy định đúng theo kích thước với chiều dài 23,77m và chiều rộng 8,23m ( đối với sân đánh đơn), chiều dài 23,77m và chiều rộng 10.97m ( đối với sân đánh đôi).
Lưới được căng ở chính giữa chia sân làm hai phần bằng nhau. Chiều cao của lưới được quy định chính xác là 0,914m và được căng bằng một sợi dây thừng hoặc kim loại có đường kính 0,8 cm vào hai cột lưới.
Cột lưới có 2 loại là cột lưới hình tròn (đường kính 15cm) và cột lưới hình vuông (cạnh 15cm) chỉ được phép cao hơn mét trên của lưới tối đa 2,5 cm và tâm cột lưới được đặt cách mép ngoài đường biên dọc mỗi bên 0,914m.
Đường biên được quy định ở cuối mỗi sân là đường biên ngang, đường biên được quy định ở hai bên mép chính là đường biên dọc. Đường giới hạn phát bóng cách lưới 6,4m và được kẻ song song với đường biên ngang.
Ô giao bóng là khoảng sân giữa lưới và đường giao bóng có vạch giới hạn rộng 5cm chia sân thành hai phần bằng nhau.
Các đường kẻ trên sân cùng màu và có kích thước tối thiểu là 2,5cm và tối đa là 5cm. Riêng đường cuối sân được kẻ rộng tối đa 10cm.
Điều 2: Thiết bị trên sân tennis
Theo luật thi đấu tennis cơ bản, những thiết bị cố định trên sân bao gồm: Lưới tennis, dây căng lưới, cột lưới, cạp lưới,cột chống, tường bao sân, bậc ngồi, ghế trọng tài và ghế cố định cho vận động viên. Ngoài ra, người nhặt bóng, trọng tài chính và trọng tài biên khi đứng đúng vị trí cũng được coi là thiết bị cố định.
Điều 3: Bóng tennis trong thi đấu
Trong một trận đấu, bóng được quy định mặt ngoài đều giống nhau và được phủ bằng một lớp nỉ có màu trắng hoặc vàng. Bóng có đường kính từ 6,35cm đến 6,67 cm, trọng lượng từ từ 56g tới 59,4g và có độ nảy nằm trong khoảng từ 134, 62cm đến 147, 62cm khi được thả từ độ cao 254 cm xuống.
Bóng được chia làm nhiều loại:
Loại 1 – Tốc độ nhanh: Khi có lực 8,165kg tác động vào bóng, bóng sẽ có độ biến dạng trước lớn hơn 0,495cm và nhỏ hơn 0,597cm và độ biến dạng sau lớn hơn 0,749cm và nhỏ hơn 0,965cm.
Loại 2,3 – Tốc độ trung bình và chậm: Khi có lực 8,165kg tác động vào bóng, bóng sẽ có độ biến dạng trước lớn hơn 0,559cm và nhỏ hơn 0,737cm và độ biến dạng sau lớn hơn 0,800cm và nhỏ hơn 1,080cm.
Khi thi đấu đối với độ cao 1,219m so với mực nước biển có thể sử dụng hai loại bóng bổ sung sau:
Loại 3 – Bóng có độ nén: Loại này có các quy định giống như mô tả phía trên. Tuy nhiên, trị số độ nảy sẽ dao động từ 121,92cm đến 134,62cm và có áp suất bên trong lớn hơn áp suất bên ngoài.
Loại 4 – Bóng không có độ nén: Loại này có các quy định giống như mô tả phía trên. Tuy nhiên, trị số độ nảy sẽ dao động từ 134,62cm đến 147,32cm và có áp suất bên trong tương đương áp suất bên ngoài.
Điều 4: Vợt tennis
Mặt lưới (mặt dùng để đánh bóng) phải là một mặt phẳng, dây được đan vào khung theo tiêu chuẩn một sợi trên, một sợi dưới.
Vợt có chiều dài tổng tối đa ( tính cả phần cán vợt) không được quá 73,66cm và chiều rộng tối đa không được quá 31,75cm. Mặt lưới có kích thước không vượt quá chiều dài 39,37cm và chiều rộng 29,21cm.
Điều 5: Giao bóng và đỡ bóng
Khi phân chia phần sân, người đánh bóng đầu tiên sẽ là người giao bóng và người phía sân còn lại là người đỡ bóng.
Điều 6: Chọn sân và giao bóng
Trong các cuộc thi đấu tennis việc bốc thăm đồng xu sẽ quyết định xem ai là người chọn sân và ai là người giao bóng. Người thắng sẽ có quyền chọn giao hoặc đỡ bóng thì người con lại sẽ chọn sân hoặc ngược lại. người thắng sẽ có quyền chọn hoặc nhường cho đối thủ.
Điều 7: Cách thức giao bóng tennis
Người giao bóng phải đứng vững bằng cả hai chân ở ngoài đường biên cuối sân. Khi giao bóng, người vợt bóng cần giữ nguyên vị trí đang đứng của mình, không được phép chạm vào bất kỳ đường kẻ vạch cuối sân hay không được vượt qua đường tưởng tượng kéo dài của đường biên dọc và vạch mốc giao bóng.
Người giao bóng tung bóng lên cao tùy ý và chỉ được phép dùng một tay để phát bóng về phía đối phương.
Điều 8: Trình tự giao bóng
Trình tự giao bóng sẽ lần lượt từ bên phải sang bên trái phần sân của mình và luôn bắt đầu từ bên phải ở mỗi lượt thi đấu. Bóng đã giao cần phát bay qua lưới và rơi trong ô giao bóng chéo với vị trí đứng của người giao bóng hoặc trên các vạch của ô giao bóng trước khi đấu thủ đỡ đánh bóng trả lại.
Điều 9: Phạm lỗi giao bóng
Theo luật tennis cơ bản, tay vợt giao bóng bị lỗi khi:
- Vi phạm điều 7,8
- Đánh không trúng bóng khi phát bóng
- Phát bóng chạm vào những thiết bị cố định trên sân
- Phát bóng ra ngoài sân
Điều 10: Quả giao bóng thứ 2
Nếu lượt giao bóng thứ nhất bị lỗi thì sẽ được giao lại quả bóng thứ hai ở cùng vị trí. rong trường hợp vẫn không giao bóng thành công thì tay vợt giao bóng sẽ bị mất điểm và nhường vị trí giao bóng cho đối phương.
Điều 11: Thời điểm giao bóng
Người giao bóng bắt đầu giao bóng khi đối phương đã sẵn sàng đỡ bóng. Trong trường hợp người nhận bóng ra hiệu vẫn chưa sẵn sàng thì sẽ tính lỗi của người giao bóng.
Điều 12: Thời điểm giao bóng lại
Tay vợt sẽ được giao bóng lại đối với những trường hợp sau:
- Quả giao bóng thứ nhất bị lỗi
- Đối thủ chưa sẵn sàng chuẩn bị đỡ bóng
- Bóng chạm vật cố định trên sân trước khi bóng chạm đất
III. Luật tính điểm trong thi đấu tennis cơ bản
Sử dụng đơn vị đo nhỏ nhất để tính điểm tennis. Điểm tăng từ 0 – 15 – 30 – 40.
Mỗi sét đấu gồm 4 điểm và giành chiến thắng khi người chơi đạt 4 điểm với ít nhất lợi thế 2 điểm.
Mỗi trận đấu thường được chơi là tốt nhất trong 3 hoặc tốt nhất trong 5 bộ.
Deuce: Để giành chiến thắng trong trận, mỗi người chơi và đội chơi cần phải giành được 2 điểm liên tiếp để được tiếp tục. Người chơi sẽ có lợi thế nếu giành được một điểm nhưng nếu để mất điểm tiếp theo, điểm số sẽ quay trở lại.
Tie – Break: Nếu đạt được điểm 6-6 hòa vốn, người chơi cần phải chơi tie – break để quyết định người thắng cuộc. Trong tie – break, mỗi người chơi và đội chơi cần phải đạt 7 điểm để giành cơ hội chiến thắng. Người chơi cho điểm đầu tiên, người chơi thứ hai cho hai điểm tiếp theo, người chơi đầu tiên lại cho hai điểm tiếp theo sau đó và lặp lại như vậy đến khi kết thúc.
IV. Luật Tie-break là gì?
Tie – Break trong tennis là loạt đánh quyết định người thắng cuộc trong ván đấu có tỉ số set đấu 6-6 hòa nhau. Các vận động viên cần phải đánh đến khi một người đạt được 7 điểm ( nếu tỷ số điểm trong loại tie-break là 6-6, hai vận động viên sẽ đánh cho đến khi có một vận động viên vượt lên dẫn 2 điểm ).
Hệ tie-break sẽ được áp dụng khi cả hai vận động viên đều thắng được 6 game. Đối với set thứ ba hoặc năm của những trận đấu 3 hay 5 set, vẫn phải tuân theo luật chơi 2 game như bình thường, trừ khi có quy định riêng được công bố trước trận đấu.
V. Luật tennis đánh đơn
Về kích thước sân
Đối với sân tennis của trận đánh đơn là một khu vực bề mặt phẳng, hình chữ nhật có kích thước chiều dài sân là 23,77m và chiều rộng là 8,23m.
Quy định về thứ tự giao bóng
Người chơi thắng cú tung sẽ được chọn là người giao bóng trước và sẽ giao bóng trong toàn bộ thời gian của hiệp đầu tiên. Sau hiệp đấu, người giao bóng tiếp theo sẽ là người chơi nhận được cuối cùng và giao bóng trong suốt thời gian của hiệp chơi thứ hai. Người chơi sẽ đổi sân đối với mỗi hiệp đấu số lẻ.
Luật tie-break trong thi đấu đơn
Nếu đạt được điểm 6-6 và sử dụng quy tắc hòa vốn, tie-break sẽ được chơi để xác định người chơi thắng set đấu. Đối với một trận đấu tie-break, người thắng cuộc cần đạt 7 điểm trước tiên với ít nhất 2 điểm để giành chiến thắng cho set đấu. Người chơi đầu tiên là người chơi sau 6 – 6 hoặc 12 ván.
Thứ tự cho một trận tie-break sắp xếp như sau:
- Điểm 1: Người chơi A
- Điểm 2: Người chơi B
- Điểm 3: Người chơi B
- Điểm 4: Người chơi A
- Điểm 5: Người chơi A
- Điểm 6:. Người chơi B
- Điểm 7: Người chơi B
- Điểm 8: Người chơi A
- Điểm 9:. Người chơi A
Cách thức tổ chức
Mỗi trận đấu đơn thường chơi trong 3 set, mặc dù có một số giải đấu đơn nam là 5 set.
VI. Luật tennis đánh đôi
Quy định về kích thước sân
Trong đánh tennis đôi thì sân thi đấu có chiều rộng là 10,97m và chiều dài là 23,77m và đường biên của sân đánh đôi phải nằm giữa 2 đường giới hạn giao bóng
Quy định về thứ tự giao bóng
Thứ tự giao bóng sẽ được quyết định khi bắt đầu mỗi set đấu. Đội có quyền giao bóng ở set thứ nhất sẽ thực hiện giao bóng và đối phương cũng sẽ giao bóng ở set đấu thứ 2. Và đồng đội của người giao bóng set đầu tiên sẽ giao bóng ở sét thứ 3 và ngược lại đối phương sẽ giao bóng ở set thứ 4 đến khi kết thúc cuộc đấu.
Quy định về thứ tự đỡ bóng
Thứ tự đỡ bóng sẽ được quyết định khi bắt đầu mỗi set đấu. Đội nào giao bóng ở set đầu sẽ chọn người đỡ bóng trước và người đó sẽ tiếp tục đỡ giao bóng ở các set đấu lẻ. Đối phương cũng sẽ thực hiện tương tự như vậy và đồng đội đỡ giao bóng luân phiên nhau ở mỗi set.
Lỗi giao bóng sai thứ tự
Nếu trong mỗi set đấu, thứ tự đỡ giao bóng bị thay đổi thì thứ tự đó vẫn sẽ được giữ nguyên đến cuối set. Khi phát hiện lỗi, các đối thủ sẽ phải quay lại thứ tự giao bóng lúc đầu trong ván kế tiếp của hiệp.
Lỗi và thứ tự đỡ giao bóng trong thi đấu tennis đôi
Nếu thứ tự đỡ giao bóng bị thay đổi bởi những người đỡ giao bóng thì vẫn sẽ tính lỗi đó cho đến set hai khi phát hiện lỗi. Các đối thủ sẽ được yêu cầu quay lại đúng trình tự đỡ giao bóng ban đầu ở set tiếp theo của trận đấu.
Chỉ dẫn kẻ sân đánh tennis đôi
Để kẻ sân đánh tennis đôi, cần chọn vị trí của lưới và kẻ một đường thẳng dài 1,28m. Đánh dấu X ở giữa và thực hiện đo như sau:
- Điểm X từ 4,11m đến điểm A và điểm B nơi lưới cắt bóng trong đường biên.
- Điểm X từ 5,03m đến vị trí cọc chống đơn.
- Điểm X từ 6,40m là vị trí cột lưới, vị trí cuối cùng của đường kẻ chính 12,8m.
Tie-Break
Thứ tự Tie-Break trong thi đấu tennis đánh đôi như sau:
- Điểm 1: Người chơi A
- Điểm 2: Người chơi X
- Điểm 3: Người chơi X
- Điểm 4: Người chơi B
- Điểm 5: Người chơi B
- Điểm 6: Người chơi Y
- Điểm 7: Người chơi Y
- Điểm 8: Người chơi A
- Điểm 9: Người chơi A
Trên đây là toàn bộ những giải đáp về thắc mắc luật chơi tennis cơ bản được quy định như thế nào? Nam Việt Sport hy vọng đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích giúp bạn hiểu thêm về cách chơi và quy luật của bộ môn thể thao này.
Xem thêm bài viết về môn tennis: